Selen – kiedy suplementować, na co wpływa i do czego może doprowadzić jego niedobór

Choć selen występuje w przyrodzie w bardzo małych ilościach, jest ważny dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Jego odpowiedni poziom wpływa na pracę tarczycy i układu immunologicznego. Jakie jeszcze właściwości ma selen i kiedy zaleca się go suplementować? Jakie są skutki niedoboru tego pierwiastka?

Selen – właściwości

Selen wywiera wpływ na funkcjonowanie enzymów i ochronę komórek przed toksynami. Jest konieczny dla prawidłowej pracy tarczycy. Pierwiastek wspiera leczenie depresji i reumatoidalnego zapalenia stawów. Selen neutralizuje nadmiar wolnych rodników i pomaga zmniejszyć stres oksydacyjny. Może ograniczać ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów. Wysoki poziom selenu zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia raka płuc czy piersi. Pierwiastek wzmacnia układ odpornościowy, ogranicza uszkodzenia DNA i niszczy komórki rakowe.

Prawidłowy poziom selenu w organizmie pozwala zadbać o zdrowie serca, chroniąc je m.in. przed miażdżycą prowadzącą do zawału mięśnia sercowego. Pierwiastek zmniejsza stany zapalne i ogranicza ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. Z kolei u pacjentów z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi selen poprawia funkcje umysłowe i płynność werbalną.

Kiedy warto suplementować selen?

Suplementy diety z selenem zalecane są w profilaktyce chorób serca, nowotworów czy schorzeń narządu wzroku. Preparaty zawierające pierwiastek mogą pomagać osobom z astmą, z uwagi na jego przeciwzapalne działanie. Przyjmowanie selenu pozwala również zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych oraz reumatoidalnego zapalenia stawów.

Dodatkowa suplementacja może być konieczna w przypadku wystąpienia niedoborów składnika. Na obniżony poziom selenu narażeni są palacze oraz osoby często pijące alkohol. Niedoborom pierwiastka sprzyja wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna albo inne zaburzenia ograniczające wchłanianie składnika. Po dializach nerek czy żywieniu pozajelitowym również może dochodzić do obniżenia stężenia selenu. Niski poziom pierwiastka jest też charakterystyczny dla przebiegu chorób naczyń krwionośnych, ostrego zapalenia trzustki, AIDS, mukowiscydozy, fenyloketonurii, retinopatii, depresji, niewydolności nerek, reumatoidalnego zapalenia stawów czy chorób immunologicznych.

Skutki niedoboru selenu

Niedobór selenu prowadzi do chorób tarczycy takich jak Hashimoto – przewlekłe limfatyczne zapalenie tarczycy. Ponadto nieprawidłowy poziom składnika jest jedną z przyczyn niewydolności serca. Może też wiązać się z chorobami nowotworowymi. Co więcej, dzieci urodzone przez kobiety, u których wystąpił niedobór selenu i jodu, są znacznie bardziej narażone na ciężkiego stopnia niedorozwój umysłowy.

Niedostateczny poziom pierwiastka może doprowadzić do osłabienia układu immunologicznego i mięśniowego, wypadania włosów, niepłodności, problemów z koncentracją oraz mgły mózgowej. W najgorszym przypadku niedobór selenu jest przyczyną chorób Keshan i Kaszina-Beka.

Selen jest składnikiem koniecznym dla prawidłowego działania enzymów, wzmacniającym układ odpornościowy, usuwającym nadmiar wolnych rodników i chroniącym komórki przed stresem oksydacyjnym. Pierwiastek wspomaga leczenie depresji, RZS czy astmy. Warto dbać o jego odpowiednią podaż w diecie i w razie potrzeby wprowadzić dodatkową suplementację. Zanim zacznie się stosować określony preparat, warto wykonać badania i skonsultować się z lekarzem w celu dostosowania dawek do aktualnego stanu zdrowia.